Intervención da PAH, a través de Francisco Morote Vidal, dentro da Grupo de Traballo 'Políticas Sociais e Sistema de Coidados' da Comisión para a Reconstrución Social e Económica, do Congreso dos Deputados na sesión do Venres, 5 de xuño, de 2020, ás 09:00 hs.
Quero, en primeiro lugar, agradecer en nome da PAH a oportunidade que se nos brinda para reiterarlles a Vostedes algo que por forza teñen que coñecer: A posibilidade de exercer o Dereito de acceso a unha Vivenda digna e adecuada está constrinxida ao nivel de renda dispoñíbel de cada persoa, o que afasta a millóns de persoas desa posibilidade, agravado iso pola inexistencia dun Parque Público de Vivenda (menos do 2% do total fronte a unha media próxima ao 20% en países da nosa contorna) destinadas a alugueiro accesíbel e de carácter social, en cantidade suficiente para que non quede ninguén sen fogar.
En definitiva, o dereito consagrado no artº 47 da Constitución, é un dereito de pago, a diferenza do Dereito á Sanidade por exemplo, para cuxo goce basta co pago normal de impostos, tendo garantido ate as persoas que non os pagan por carecer de ingresos, poidan utilizar a Sanidade Pública. Para acceder ao dereito Vivenda, ademais de pagar os impostos, hai que poder pagar a casa, destinando a iso en moitos casos máis do 30% do orzamento familiar, o que non só é que dificulte chegar a fin de mes, senón que é unha bomba de reloxería en situacións de crises.
A PAH somos un movemento social con 11 anos de historia, xurdido como resposta popular á anterior crise: a pandemia financeira que segundo datos do CGPX provocou máis de 1.020.000 desafiuzamentos, duras traxedias a varios millóns de persoas, e un número incalculábel de suicidios que asolaron o noso país na crise anterior. A forza de loita, tesón, sufrimento, ser criminalizados, multados ... etc. Conseguimos demostrar que si se podían facer cousas que as autoridades nos negaban: dacións en pago, alugueiros sociais, recuperacións de vivendas... A nosa loita serviu tamén para demostrar o inxusto do procedemento xudicial de execución hipotecaria, ou a multitude de estafas que contiñan os contratos hipotecarios que eran soportadas pola lexislación e a Xustiza españolas, a nós non nos crían, e tivo que vir o TXUE a poñer un pouco de orde, revogando ese inxusto procedemento, e sinalando en cada unha das súas sentenzas sobre as cláusulas abusivas, que unha Directiva comunitaria, a 93/13 seguía (segue aínda hoxe) sen aplicarse en España. Non só nos tivemos que enfrontar á banca, causante da crise, tamén ás autoridades que a protexeron en todo momento. Así que sabemos do que falamos e das consecuencias de non tomar medidas sociais suficientes a tempo.
Na crise actual, é certo que se adoptaron medidas diferentes e positivas na dirección de non deixar a ninguén atrás. Á PAH, como movemento social que loita por lograr o exercicio do Dereito á Vivenda digna e adecuada, correspóndenos valorar as medidas aprobadas nesta área, e recoñecemos pasos en boa dirección, aínda que de escaso alcance, moi curta duración, con trato discriminatorio e multitude de familias cuxa casuística está excluída, e moi inxustas, xa que fan recaer o seu peso económico sobre a cidadanía, sen intentar recuperar os máis de 60.000 millóns do rescate anterior, que só o Banco de España dá por perdidos, desde logo nin a cidadanía, nin por suposto a PAH nos resignamos a perdelos. Ademais, non se inclúen medidas que garantan o cumprimento dos ditames do Comité DESC de Nacións Unidas.
"Todos os españois teñen dereito a gozar dunha vivenda digna e adecuada. Os poderes públicos promoverán as condicións necesarias e establecerán as normas pertinentes para facer efectivo este dereito, regulando a utilización do chan de acordo co interese xeral para impedir a especulación. A comunidade participará nas plusvalías que xere a acción urbanística dos entes públicos"
Isto non é o manifesto da PAH, é o artigo 47 da Constitución de 1978, e hoxe 42 anos despois, este dereito segue fóra do alcance de miles de familias, porque as súas rendas, as dos que as teñen, non llo permiten, e moitas máis, ven en serio perigo o seu permanencia nas que están agora residindo, unha vez que caduquen os 6 meses de suspensión para os desafiuzamentos derivados da LAU, xa que non todos están suspendidos pese á magnitude da crise, a precariedade e a falta de alternativa residencial adecuada e segura. Non é suficiente, e ademais é terribelmente inxusto, protexer unicamente a quen caeron en vulnerabilidade como consecuencia do Covid'19, e deixar fóra da protección aos xa eran vulnerábeis antes do Covid'19, xa que a pandemia empeorou necesariamente a súa situación anterior.
Durante os nosos 11 anos de historia a PAH caracterizouse, non só por loitar contra a emerxencia, senón por ser un movemento propositivo porque sabemos que só cambiando as leis a nivel estatal, autonómico e local poderemos garantir o dereito á vivenda para todas. No 2013 recollemos 1,5M de firmas para conseguir, entre outras peticións, a dación en pago, só a maioría absoluta do PP impediu a súa aprobación, en Cataluña conseguimos aprobar a lei 24/2015 a lei máis garantista que existe en Europa xa que co responsabiliza ao sector privado das consecuencias das súas actividades e queremos que se estenda a todo o territorio xa que non é xusto que só os cataláns teñan unha maior protección que o resto de cidadáns. Noutras comunidades conseguimos melloras en leis, protocolos ou normas. As nosas propostas demostraron que acabarían coa emerxencia residencial en España e con todo moitos de vostedes prefiren continuar escoitando a supostos "expertos" que volven ofrecer as mesmas receitas que nos levaron a esta situación insosteníbel. Son receitas que non miran polo ben común e por garantir un dereito básico como a vivenda. Son expertos afines a quen queren gañar até o último euro posíbel, aínda que iso signifique deixar a familias, menores, enfermos, na rúa sen alternativa algunha.
Para que o Dereito á Vivenda poida chegar a ser un dereito exercíbel para calquera persoa, requírense medidas a curto prazo, que garantan que as familias non pagan coas súas casas ou cos seus Dereitos o custo da crise, esas medidas, están contidas no documento de emendas que lles remitimos, e nas que non me estenderei agora posto que xa as teñen, e poden Vostedes preguntar respecto diso. Só vou destacar dous:
➤ O cumprimento por parte de España dos seus compromisos internacionais en materia de Dereitos Humanos, en concreto do Pacto Internacional polos Dereitos Económicos, Sociais e Culturais (Nova York, 19 de decembro de 1966), cuxa ratificación por parte de España aparece no BOE do 30 de abril de 1977, e cuxo protocolo facultativo (Nova York, 10 de decembro de 2008) aparece ratificado no BOE do 25 de febreiro do 2013. O incumprimento deste pacto, provocou desde 2017, que o Comité DESC de Nacións Unidas condene a España 3 veces, por vulnerar o Dereito á Vivenda.
➤ O inicio da creación do Parque Público de Vivenda, coas que obran a día de hoxe en poder da SAREB e de Bankia, entidades ambas con maioría de capital público creada unha, para sanear a banca, e rescatada a outra con 24.0000 millóns. Tamén con vivendas desocupadas en propiedade tanto da banca rescatada, como dos fondos voitre, especuladores radicados en paraísos fiscais que xestionan as súas vivendas nos paraísos fiscais nacionais que son as SOCIMIs (Sociedades Anónimas Cotizadas de Inversión no Mercado Inmobiliario - Réxime Fiscal).
Tamén se requiren medidas a medio prazo: unha lei estatal de vivenda, tralo bloqueo imposto ao trámite da Lei de Vivenda da PAH, que o Pleno do Congreso votou tomar en consideración o 18/9/18. Este foi ate agora o único intento de facer unha lei destas características, e tróuxoa a PAH ao Congreso. A futura lei debe establecer a condición de ben social da vivenda; as garantías de acceso á mesma; a definición xurídica de "vivenda desocupada" que permita actuacións en situacións de necesidade; definir o Parque Público de Vivenda para alugueiro accesíbel e de carácter social; as condicións necesarias para que unha vivenda poida ser cualificada de digna e adecuada; debe establecer obrigacións das Administracións Públicas para a creación do mesmo; prohibindo expresamente a venda de vivendas públicas; establecendo mecanismos que permitan a utilización temporal de vivendas desocupadas como parque público; así como medidas que permitan limitar os prezos dos alugueiros.
Fai falta establecer un mínimo vital en materia de subministros básicos e de telecomunicacións, que garanta a permanencia no servizo de familias en situación de vulnerabilidade.
Débese reformar tamén a lei de crédito inmobiliario, dotándoa dos estándares europeos en materia dos dereitos dos consumidores reiterados na xurisprudencia do TXUE, e establecendo a dación en pago como forma de resolución dos contratos en casos de incapacidade sobrevinda, para facer fronte ao pago, e a responsabilidade limitada para non endebedar a familias para sempre, o que constituíu a morte civil das mesmas.
É necesario tamén reformar a LAU, de forma que se garantan prezos xustos, a estabilidade dos inquilinos, e se impida as subidas especulativas de prezos.
Desde a PAH, propoñemos-lles a todos en xeral, e moi especialmente a quen conforman a maioría progresista desta Cámara, unha tregua consistente en acabar dunha vez coas sucesivas prórrogas e iniciar dunha vez o trámite como PL do RDL11/2020, xa que o próximo día 22 iníciase a conta atrás para os desafiuzamentos suspendidos e outras axudas, e aprobar con urxencia nosas emendas, para dar así un respiro aos centos de miles de familias en situación actual de vulnerabilidade pre e post Covid'19, e que sexamos capaces de aproveitar o tempo desa tregua para afrontar as medidas de longo alcance que tamén lles estamos propoñendo.
Na PAH estamos afeitos a que nos digan que non se poden facer certas cousas, pero ao final, demostramos moitas veces que Si se pode!
Madrid, 5 de xuño, de 2020
No vídeo a intervención na Comisión e as respostas ás preguntas das deputadas e deputados dos diferentes grupos parlamentarios.
https://youtu.be/4ifZiuHR3J0
Canle da PAH
Fonte: PAH
---
